การผ่าตัดสลายต้อกระจก และใส่เลนส์แก้วตาเทียม
การผ่าตัดสลายต้อกระจก และใส่เลนส์แก้วตาเทียม เป็นการใช้เครื่องมือที่มีความสูง เข้าไป สลายเลนส์ตาที่ขุ่น โดยผ่านทางแผลที่กระจกตา ซึ่งมีขนาดเล็กประมาณ 3 มม. แล้วใส่เลนส์แก้วตา เทียมเข้าไปแทนเพื่อให้ภายหลังการผ่าตัดจะสามารถ มองเห็นได้ชัดเจนหรือใกล้เคียงกับตาปกติ ทั้งนี้ สามารถทำการผ่าตัดได้เพียงใช้ยาชาฉีดเฉพาะที่ ไม่จําเป็นต้องดมยาสลบ โดยใช้เวลาประมาณ 30 นาที - 1 ชั่วโมง
ข้อบ่งชี้ในการผ่าตัด
เพื่อแก้ไขภาวะตามัว ทำให้ระดับสายตาและ การมองเห็นดีขึ้น เพื่อให้แพทย์สามารถตรวจจอ ประสาทตาได้ เช่น ภาวะจอตาเบาหวาน ภายหลังการ ผ่าตัดในบางรายอาจจําเป็นต้องใส่แว่นสายตา เพื่อ ให้มองเห็นชัดเจน
ภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัด
ภาวะติดเชื้อของลูกตา พบได้ประมาณ 1:1,000 ราย จําเป็นต้องรักษาด้วยการฉีดยา ปฏิชีวนะเข้าลูกตา และประมาณ 1:10,000 ราย มีการติดเชื้อ ถึงขึ้นเสียการมองเห็นได้
ภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ซึ่งพบได้ไม่บ่อยนัก เช่น
- รอยช้ำจากการฉีดยาชา
- มีความดันลูกตาสูงชั่วคราว (2-3 วันแรก)
- กระจกตาเสื่อม
- ถุงหุ้มเลนส์ขาด อาจทำให้ใส่เลนส์แก้วตาเทียมไม่ได้
- เลนส์ตาเคลื่อนจนไม่สามารถผ่าตัดเอาเลนส์ตาออกได้
- จอประสาทตาหลุดออก
- จุดรับภาพในจอประสาทตาอักเสบ
- ภาวะแทรกซ้อนส่วนใหญ่สามารถรักษาด้วยการใช้ยา
- ภาวะแทรกซ้อนบางอย่าง อาจจำเป็นต้องมีผ่าตัดแก้ไขภายหลัง
การปฏิบัติตัวก่อนมาโรงพยาบาล เพื่อผ่าตัดรักษาต้อกระจก
- อาบน้ำสระผมให้สะอาดในวันก่อนผ่าตัด 1 วัน
- วันผ่าตัด ควรอาบน้ำใช้สบู่ ฟอกใบหน้า คิ้ว และรอบ ๆ ตาให้สะอาด
- อาหารเช้า ควรรับประทานอาหารอ่อนๆ เช่น ข้าวต้ม น้ำหวาน โอวัลติน นม 1 แก้ว ไม่ควรรับประทานอาหารหนัก
- รับประทานยา หรือหยอดตา ตามแพทย์สั่งได้ตามปกติ
- ผู้ป่วยโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความตันโลหิต หัวใจ ไอหรือเป็นหวัด ควรรักษาหรือควบคุม ให้เป็นปกติก่อน
- ก่อนถึงวันนัดผ่าตัด ถ้ามีอาการผิดปกติของ ดวงตา เช่น ตาแดง ตาอักเสบ ควรมาพบแพทย์ก่อนเพื่อรักษา
- ควรฝึกปิดผ้าคลุมจมูก ลักษณะคลุมโปง นอนราบ ไม่หนุนหมอน ประมาณ 30 นาที เนื่องจากขณะผ่าตัดแพทย์จะคลุมผ้าในลักษณะนี้ จะได้เกิดความเคยชินไม่รู้สึกอึดอัดขณะทำการผ่าตัด
- ไม่ควรสวมใส่เครื่องประทับมาโรงพยาบาล
การปฏิบัติขณะรับการผ่าตัดต้อกระจก
- ขณะผ่าตัดควรนอนให้ศีรษะนิ่ง ๆ เนื่องจากแพทย์ต้องผ่าตัดผ่านกล้องขยาย เนื่องจากแพทย์ต้องผ่าตัดผ่านกล้องขยาย
- ถ้าจะไอ จาม หรือขยับตัว ควรบอกแพทย์ก่อน
- ขณะผ่าตัด ท่านจะได้ยินเสียงดังจากเครื่องมือ
- เมื่อผ่าตัดเสร็จ แพทย์จะปิดตาข้างที่ทำการผ่าตัด
- กรุณาพาญาติมาด้วย 1 คน ในวันผ่าดัด
การปฏิบัติหลังผ่าตัดต้อกระจก (เมื่อกลับบ้าน)
- ห้ามไม่ให้นิ้วเข้าตา
- ไม่อาบน้ำฝักบัวหรือลงอาบน้ำในแม่น้ำลำคลอง
- ในขณะอาบน้ำ ห้ามเอาน้ำราดศีรษะ
- ห้ามสระผมเอง ถ้าจำเป็นให้นอนให้ผู้อื่นสระให้
- ห้ามใช้น้ำล้างหน้าอย่างน้อย 1 เดือน ให้ใช้ผ้าขนหนูสูบน้ำบิดหมาดๆ เช็ดหน้าเบาๆ แทน
- ถ้ามีอาการปวดตาให้แจ้งทันที
- ใช้ฝาครอบตาหลังผ่าตัดอย่างน้อย 1 เดือน หรือตามคําแนะนำของแพทย์
- วันแรกหลังผ่าตัด ไม่นอนตะแคงทับข้างที่ผ่าตัด
- วันที่แพทย์นัดเปิดตาวันแรกให้นำแว่นตาหัวมาด้วย
- กลางวันใช้แว่นกันแดดแทนฝาครอบตา
- ใช้ยาตามคำแนะนำของแพทย์
- ระวังการกระทบกระเทืยนศีรษะ
- นอนพักมา ลูกเท่าที่จำเป็นอย่างน้อย 2 ชั่วโมง หลังผ่าหัด
- ไม่ก้มหน้ามากเกินไป
- หลีกเลี่ยงอาหารที่ต้องเคี้ยวมากๆ เช่น อาหารเหนียว หรือแข็ง
- เลี้ยงการกระทบกระเทือน โดย โอ จากเบาๆ, งดบุหรี่, แปรงฟันเบา ๆ ไม่ส่ายหน้าแรง, ห้ามขยี้ตา, ห้ามนอนคว่ำหน้า ระวังการเบ่งถ่ายอุจจาระ ป้องกันภาวะท้องผูกโดยการห่มน้ำมากๆ รับประทานผักผลไม้
- ถ้าสังเกตพบอาการผิดปกติให้มาพบแพทย์ก่อนวันนัด
บทความโดย
พญ.วชิราพร เล็กสมบูรณ์
